Açe’ye Entegre Ulaşım Sistemi

Mehmet Özay                                                                                                                      4 Şubat 2013

Kısa bir süre önce Açe Valisi Dr. Zeyni Abdullah ve Wali Nanggro Malik Mahmud, Cakarta’da Ulaştırma Bakanı’yla bir araya geldi. Söz konusu bu toplantıda Açe Eyaleti’nde entegre ulaşım sistemi konusu ele alındı.

Tsunamide bu yana Açe’de gerek şehir içi, köy bağlantı yolları ve şehirlerarası yolların rehabilitasyonu, yenilenmesi ve genişletilmesi konusu sürekli gündemde oldu. Ancak Açe denilince ulaşım olgusunu karayolu ile sınırlandırmak yanlış olur. Kuzey Açe’de Lhokseumawe’de başlatılan ancak son derece yavaş ilerleyen demiryolu projesi; pek çok sahil kent ve kasabasında başta ticaret olmak üzere yolcu taşımacılığını da gündeme getirecek liman inşaatları; Eyalet içerisinde şehirlerarası havayolu taşımacılığı gibi alternatifler gündemde.

Başkent Cakarta’da yapılan bu görüşmede, önceliğin Eyalet içi ulaşıma verildiğine kuşku yok. Zaten böyle de oldu. Bu bağlamda Ulaştırma Bakanı, Vali’nin talepleri doğrultusunda bir inceleme heyetinin yakında Açe’de gözlem ve incelemelerde bulunacağını ve 2013 yılı içerisinde ne tür yapıtırmaların gündeme geleceği konusunda bir rapor hazırlanacağını açıkladı.

Ancak Açe’deki ulaşım konusu bundan çok daha öte anlamlar taşıyor. Vali Dr. Zeyni Abdullah’ın ifade ettiği üzere Açe’nin insan ve ticari metaını ülkenin ve yakın çevredeki yabancı ülkelerin merkezlerine bağlayacak kapsamlı bir ulaştırma ağı söz konusu. Bu süreçte, Eyalet gelirlerinin tüm bu altyapının hayata geçirilmesinde bütçesinin yeterli olmaması, yetkililerin Başkent’te ilgili bakanlıkların kapısın çalmasına neden oluyor.

Bu kapsamlı proje, Eyalet ile Endonezya’nın diğer merkez şehirleriyle olan bölünmüşlüğü sorunu çözmek kadar, Açe’yi özellikle Hint Okyanusu’nda bir merkez olmaya aday yapacak kapsamlı deniz limanlarının da dikkate alındığını düşünmek gerekiyor. Açe ticari ve ekonomi değerlerinin aktif hale geçirilmesinde diğer faktörlerin yanı sıra, ilgili ulaşım ağının kurulması da önemli. Örneğin, Simileu Adası’nın su ürünlerini; Batı ve Güney Açe’nin maden, palmiye yağı, palasını; Orta Açe’nin kahve, kakaosunu ulusal ve uluslararası pazarlara taşıyacak donanımlı limanların ve deniz ulaşım sisteminin hayata geçirilmesinde başat rol oynayacak.